Guyana
Text of Legal Provision
Immunities of President: Subject to the provisions of article 180 [which deals with removal from office for violation of Constitution or gross misconduct] the holder of the office of President shall not be personally answerable to any court for the performance of the functions of his or her office or for any act done in the performance of those functions and no proceedings, whether criminal or civil, shall be instituted against him or her in his or her personal capacity in respect thereof either during his or her term of office or thereafter.
Citation: Constitution of the Co-operative of the Republic of Guyana, Laws of Guyana, Act 2 of 1980, as amended, Cap. 1:01 § 182.1 (L.R.O. 1/2012), http://parliament.gov.gy/constitution. pdf, archived at https://perma.cc/PK24-6KHV.
Date of Entry Into Force: Oct. 6, 1980
Freedom House Aggregate Score: 74
.Internationaal Recht en Immuniteit
Maar er is
nog een andere immuniteit, namelijk de immuniteit conform het internationaal
recht. Deze immuniteit wordt toegekend aan slechts bepaalde staatsfunctionarissen
en is verbonden met hun positie of status.
Internationaal recht bedient zich van immuniteit ‘ratione personae’
(persoonlijke immuniteit) en immuniteit ‘ratione materiae’ (immuniteit
ivm uitvoering van officiele handelingen)
De
belangrijkste reden voor het toekennen van immuniteiten is dat door deze
immuniteiten de soepel verloop van internationale relaties gegarandeerd is en
vandaar dat zij worden toegekend aan die regeringsvertegenwoordigers die de
staat op internationaal nivo vertegenwoordigen. Internationale relaties en international
samenwerking vereisen een effectief process van communicatie tussen Staten. Het
is belangrijk dat zij vrijelijk met elkaar kunnen onderhandelen en dat die agenten
van de Staat die zijn belast met de uitvoering van dergelijke taken hun werk
kunnen uitvoeren zonder vrees om lastiggevallen te worden door andere landen.
Het is zoals de International Criminal Court of Justice zegt: ‘ Er is geen
fundamentelere voorwaarde voor het onderhoud van relaties tussen Staten dan de
onschendbaarheid van diplomatieke gezanten en ambassades.” Kortgezegd: Deze
immuniteiten zijn noodzakelijk voor een systeem van vreedzame cooperatie en co-existentie tussen Staten. Toenemende
cooperatie op wereldnivo betekent dat deze immuniteit des te belangrijker wordt.
Immunity Ratione Personae: Immuniteit van strafrechterlijk proces voor internationale misdaden.
Deze
immuniteiten gelden alleen voor de periode dat de persoon deze positie bekleed
en wordt vaker beschreven als de ‘persoonlijke immuniteit’ oftewel ‘immuniteit
ratione personae’. Het wordt vaak beweerd dat het gewoonte is dat het Staatshoofd
en diplomaten geaccrediteerd in een vreemd land deze immuniteiten genieten. Daarnaast
zijn er verdragen die soortgelijke immuniteiten toekennen aan diplomaten/vertegenwoordigers
van landen bij Internationale organisaties en andere gezanten die speciale
missies uitvoeren voor hun land in een vreemd land.
Het is
duidelijk dat senior officials mogelijk zullen worden gehinderd in de uitvoering
van hun functies in buiten de landsgrenzen indien zij worden gearresteerd en
gevangen genomen terwijl zij in het buitenland vertoeven. Daarom is deze
immuniteit, daar waar van toepassing, over het algemeen geinterpreteerd als een
absoluut verbod op de uitoefening van strafrechterlijke jurisdictie door
Staten. Dit betekent dat het betrekking heeft niet alleen op handelingen
verricht in hun officiële capaciteit maar ook op die
handelingen verricht op persoonlijke titel. Het betekent ook dat de immuniteit geldt voor handelingen
gedaan zowel tijdens de periode in functie of vóór de persoon
de functie bekleedde. Zo iemand kan dus niet gearresteerd worden of veroordeeld
worden, maar kan wel opgeroepen worden als getuige of om informatie te verstrekken.
Deze immuniteit geldt echter alleen voor de periode dat de persoon in functie
is. Toch zijn er gevallen waarbij het Staatshoofd deze immuniteit niet heeft genoten.
Bijvoorbeeld de case van de VS tegen Noriega. De grond hiervoor was in het feit
dat de VS Generaal Noriega nooit had erkend
als Staatshoofd van Panama.
De immuniteit
is niet voor iedereen!
Immuniteit
Ratione Personae is voorbehouden aan Staatshoofden/Regeringsleiders en
diplomaten. In sommige gevallen wordt beweerd dat ook de minister van Buitenlandse
Zaken deze immuniteit geniet, maar dit is niet universeel geaccepteerd. Wanneer
functionarissen hun landen vertegenwoordigen bij international organisaties
zullen zij meestal immuniteit genieten op basis van verdragen. De VN Conventie over
Speciale Missies 1969 wijdt enkele artikelen aan de bescherming van elke
vertegenwoordiger van Staat die op een Speciale Missie is. Dit zijn verdragsgebonden
beschermingen binnen immuniteit Ratione Personae en vormen in dit geval dan een
uitbreiding op de categorie van beschermden. Vermeldenswaard is dat Suriname
niet is toegetreden tot dit verdrag. Er zijn veel gevallen bekend waarbij op
basis van deze Conventie landen hebben geweigerd om juridische actie te
ondernemen tegen regeringsfunctionarissen die als onderdeel van een speciale
missie zich op hun grondgebied bevonden.
Daarnaast bestaat ook de mogelijkheid dat een ad hoc gezant die belast is met een speciale politieke missie door de zendstaat, immuniteit verkrijgt op basis van een speciale individuele overeenkomst met het ontvangend land, specifiek voor die missie. Dit geldt vaak ook in het geval van een officiële uitnodiging. De vraag is natuurlijk wat is een speciale missie? Het is een tijdelijke missie om de Staat te vertegenwoordigen waarbij de functionaris door de ene staat naar de andere wordt gestuurd met instemming van de ontvangst staat om aldaar een specifieke zaak af te handelen of een speciale rol te vervullen. De instemming van de ontvangst staat ligt aan de basis van de verlening van immuniteit. De ‘Speciale Missie” immuniteit is niet van toepassing voor privé bezoeken.
Er zijn nog
twee argumenten voor de toekenning van de ‘ratione personae’ naast de
functionele rede:
- . .De symbolische soevereiniteit
- Het principe van non-interventie
Een staatshoofd
wordt immuniteit geboden niet slechts op basis van de functie die hij/zij
bekleedt maar mede vanwege wat hij/zij symboliseert: De soevereine staat. Het principe
van non-interventie behelst een verdere rechtvaardiging van de absolute
immuniteit van strafrechterlijke jurisdictie voor Staatshoofden. Het arresteren
en aanhouden van een regeringsleider is in principe gelijk aan het veranderen
van de regering van dat land en dit geldt als een extreme vorm van interventie.
Ratione
Materiae ( Immuniteit ivm de uitvoering van officiele handelingen)
Staatslieden
en functionarissen genieten over het algemeen immuniteit in relatie tot de
door hen uitgevoerde handelingen als onderdeel van hun officiele capaciteit.
Dit is de zgn. Functionele immuniteit of immuniteit ratione materiae. Deze
immuniteit is dus verbonden met de handeling en niet zo zeer met de status van
de functionaris. Ook voormalige functionarissen kunnen een beroep doen op deze
immuniteit inzake handelingen gepleegd toen zij nog in functie waren. Bovendien
kunnen ook instituten en personen die geen regerings functionarissen zijn maar
wel hebben gehandeld namens de staat vallen onder deze immuniteit. Hieronder
vallen in geen enkel geval handelingen die gecategoriseerd worden als international
crime.
Immuniteit
is niet onvoorwaardelijk en oneindig!
Geen van de
vormen van immuniteit volgens het Internationaal Recht zijn onvoorwaardelijk. De
persoonlijke immuniteit eindigt onmiddelijk wanneer de persoon in kwestie de
functie of status niet meer bekleedt/heeft. Ook beschermen de immuniteiten niet
tegen internationale misdaden, zoals misdaden tegen de mensheid, oorlogsmisdaden
en genocide. De case van Pinochet is hier een sprekend voorbeeld van. Ook de
mogelijkheid van ontvangststaten om een diplomaat te verklaren tot persona non
grata leidt tot opheffen van de immuniteit.
Immuniteit
is geen persoonlijke verworvenheid!
Concluderend
is het duidelijk dat de immuniteit die langs het internationaal recht wordt
toegekend aan staatsfunctionarissen status gebaseerd en handeling gebaseerd kan
zijn. Immuniteit is geen persoonlijke verworvenheid van de functionaris doch slechts
gebaseerd op de behoefte van de staat om normaal te kunnen functioneren. Naast
de reguliere vorm is er heden ten dage ook die voor speciale missies. Dit
allemaal voor het goede en vlotte verloop van de internationale relaties. Iimmuniteit
heeft niet tot doel straffeloosheid te creëeren, daar vervolging
voortgezet wordt zodra de persoon niet meer in functie is. Het is daarom ook
dat in de veranderende wereld van vandaag ook immuniteit aan een continue
discussie onderhevig is en geen automatisme meer is!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten